ردیف تار

تفسیر و اجرا توسط
استاد مرتضی نیداود

(4 سی دی)

  RADIF
ردیف در کاربرد روزمره فارسی به معنای ردیف، نظم و سری است. اما در موسیقی کلاسیک ایرانی، این واژه به آرایه خاصی از نغمات دلالت دارد که اولویت خاصی دارند، نوعی منطق و زیبایی شناسی که بیانگر بینشی پرورش یافته نسبت به موسیقی است. ردیف در اصطلاحات فنی موسیقی حداقل به دو معنی متفاوت و همزمان به هم مرتبط است: (1) به عنوان یک اصطلاح انتزاعی به معنای مجموع آهنگ های هر هفت دستگاه موسیقی کلاسیک ایرانی است. (2) استفاده از n رابطه با دستگاه معین به معنای ترتیب آهنگ های موجود آن دستگاه است.

دستگاه
دستگاه در زبان فارسی به معنای «سیستم» و نیز «تجهیز» است. پسوند «-گاه» به معنای محل انجام کاری است. به عنوان مثال دانشگاه (دانشگاه) به معنای محل علم (دانش) است. در اینجا نیز دستگاه در دو معنای مختلف به کار می رود: (1) کل آهنگ های یک سیستم موسیقی خاص، به عنوان مثال. دستگاه شور شامل شور، ابوعطا، بیات ترک، افشاری، دشتی و گوشه های مربوط به آنهاست. (2) فرت سازهای زهی (دست به معنای «دست» است، از این رو دستگاه به معنای «محل دست» است).
موسیقی کلاسیک ایرانی از هفت دستگاه اصلی (دستگاه) و پنج دستگاه مینور (آواز) تشکیل شده است. بنابراین می توان گفت که ردیف عبارت است از کلیت ساخته شده توسط این 7 دستگاه و 5 آواز. ...

منتشر شده [09/10/2005]